بررسی سیستماتیک گونه های جنس onopordum l از خانواده aseraceae در ایران

جنس onopordum از خانواده asteraceae و قبیله cardueae با حدود 40 گونه در دنیا اغلب در اروپا، شمال افریقا، جزایر قناری، قفقاز و جنوب شرق و مرکز آسیا توزیع شده است. این جنس در ایران دارای 7 گونه و یک زیرگونه می باشد. در این پژوهش، بررسی های سیستماتیکی از قبیل: مطالعات سیتوژنتیک، تشریحی، گرده شناسی، مورفولوژی و میکرومورفولوژی بر روی گونه هایی از این جنس انجام شد. این گونه ها شامل o. acanthium, o. acanthium subsp. araneosotomentosum, o. armenum, o. carduchorum, o. carmanicum, o. heteracanthum و o. leptolepis بودند. در آنالیزهای آماری و مشاهدات صفات ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی و تشریحی، صفاتی با پلی مورفیسم پایین برای استفاده در کلید شناسایی از سایر صفات جدا شدند. مطالعات تشریحی شامل برش عرضی برگ، ساقه و بررسی اپیدرم های پشتی و شکمی برگ بود که صفات متمایز کننده است از قبیل کرک های غده ای، فیبر پوستی در برگ، برآمدگی در محل رگبرگ ها، فیبر و گسترش غلاف آوندی رگبرگ فرعی، کلانشیم فوقانی برگ و نوع روزنه پشتی و شکمی برای تفکیک گونه ها حاصل شد. مطالعات کروموزومی در 5 گونه به نتیجه رسیده و عدد کروموزومی یک گونه برای اولین بار در ایران و عدد کروموزومی سه گونه برای اولین بار در جهان گزارش شده اند. تقارن کاریوتیپ با استفاه از فاکتورهایی نظیر %tf%، s و d.r.l و نیز جدول دوطرفه استیبنز تعیین شد و مطابق این یافتهها گونه های مطالعه شده در گروه 3b قرار گرفتند. در مطالعات گردهشناسی بر اساس نسبت p/eدو نوع دانه گرده شناسایی شدند: oblate-spheroidal و suboblate. بررسی های sem از سطح اگزین کمابیش در تمامی گونه ها تنها تزئینات خارمانند، شبکه ای و سوراخ سوراخ را نشان داد. نتایج مجموعه مطالعات فوق موید متمایز بودن o. acanthium از سایر گونه ها و نزدیکی دو گونه o. leptolepis و o. heteracanthum باهم می باشد.